មន្ទីរពិសោធន៍

ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​


ការ​ចង្អុល​បង្ហាញ​

រាល់​ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ រមែង​បង្ហាញ​អោយ​ឃើញ​នូវ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​អ្នក​ទទួល​ឈាម ។ 
បើ​ទុក​ជា​គេ​បាន​ធ្វើ​ ក្រូស្មាត់​ នឹង​ធ្វើ​តេស្ត​សេរ៉ូម​សាស្ត្រ​ហើយ​ក៏​ដោយ គ្រោះ​ថ្នាក់​នេះ នៅ​តែ​កើត​ឡើង​បាន ។ នៅ​ពេល​អនាគត​ដ៏​ខ្លី​ គេ​នឹង​ធ្វើ​តេស្ត​ប្លោក​ឈាម​ទាំងអស់​ ដើម្បី​ស្រាវជ្រាវ​រក​ជំងឺស៊ីដា (HIV) ជំងឺ​ស្វាយ​ ជំងឺ​រលាក​ថ្លើម​ប្រភេទបេ និងជំងឺ​គ្រុន​ចាញ់ ។ 

ថ្វី​ត្បិត​តែ​មាន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​យ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ​ ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ នៅ​តែមាន​ការ​ចំលង​មេរោគ​បាន ដល់​អ្នក​ដែល​ទទួល​ឈាម​ដែរ ពី​ព្រោះ​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​សេរ៉ូម​សាស្ត្រ​ ត្រូវ​រង់​ចាំ​ទទួល​លទ្ធផល​វិជ្ជមាន ពន្យារ​ពេល​រហូត​ទៅ​ច្រើន​អាទិត្យ​ទៀត​ឯណោះ ហើយ​ចំពោះ​ជំងឺ​ខ្លះ​ៗ វា​គ្មាន​តេស្ត​ណា​ដែល​ធ្វើ​កើត​ នៅ​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ផង ។ (ឧទាហរណ៍ រលាក​ថ្លើម​ប្រភេទ​សេ ជាដើម) ។

ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត ជា​ការ​គួរ​អោយ​ស្តាយ​ វា​ក៏​នៅ​មាន​ប្រតិកម្ម​ច្រើន​ទៀត​ក្រោយ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម ដែល​គេ​មិន​អាច​​គិត​ទុក​ជា​មុន​បាន (​ប្រតិកម្ម​អាឡែកហ្ស៊ី​ ... ) ។ ដូច្នេះ​ គេ​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការ​កំណត់​ចង្អុល​អោយ​បានច​្បាស់​ នូវ​ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម ។ 

រាល់​ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាមណា​ដែល​មិន​ត្រូវ​ការ​ចាំ​បាច់​ដាច់​ខាត​ទេ គឺ​ដាច់​ខាត​មិន​អោយ​ធ្វើ ។ 

សញ្ញា​ចង្អុល​ អោយ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម 
ជំងឺ​ខ្វះ​ឈាម​រ៉ាំរ៉ៃ​(កើត​ឡើង​បន្តិច​ម្តងៗ) 

ឧទាហរណ៍ ជំងឺ​ដោយ​បរាសិត កង្វះ​ផ្សេងៗ ជំងឺ​រលាក​យូរ​អង្វែង​ ជំងឺ​ដែល​ឆ្លងរ៉ាំរ៉ៃ​ផ្សេងៗ(របេងជាដើម...)

ជំងឺ​ខ្វះ​ឈាម​រ៉ាំ​រ៉ៃអស់​ទាំង​នេះ សរីរាង្គ​ច្រើន​តែ​អាច​ទ្រាំ​ទ្រ​បាន​មិន​ធ្វើ​ទុក្ខ​ប៉ុន្មាន​ទេ ពី​ព្រោះ​សរីរាង្គនេះ សម្រប​សម្រួល​ខ្លួន​បាន​បន្តិច​ម្តងៗ ។ 

វា​ជា​ការ​លំបាក​បំផុត​ ដើម្បី​ដៅ​ទុក​ កំហិត​ដើម​ភាព​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ (ស្លាំងតិច​ ឬ​ច្រើន) ដើម្បី​អោយ​គេ​សម្រេច​ថា​តើ​ត្រូវ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម ឬ​មិន​បញ្ចូល​ និង​កំហិ​ត​ដើម​នៃ​ភាព​ធ្ងន់​ធ្ងរ​នេះ ខុស​ប្លែក​គ្នា​ពី​មនុស្ស​​ម្នាក់​ ទៅ​មនុស្ស​ម្នាក់​ ។ 

ដូច្នេះ​វា​ជាការ​ចាំ​បាច់​ ក្នុង​ការ​វាយ​តម្លៃ​ សណ្ឋាន​គ្លីនិក​អោយ​បាន​ល្អ (ពិបាក​ដង្ហើម បេះដូង​ញាប់​ខ្លាំង សម្ពាធ​ឈាម និង​ពិនិត្យ​ចុងដៃ​ចុង​ជើង ...) ។ ពេល​ណា​មួយ​ដែល​អាច​ធ្វើ​បាន​ សាក​ល្បង​ព្យាបាល​ដោយ​ប្រើ​ឱសថ​សិន ហើយ​ជា​ញឹក​ញាប់​ គេ​អាច​ជៀស​វាង​មិន​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​បាន ។ 

ត្រូវ​សាក​ល្បង​ព្យាបាល​តាម​មូល​ហេតុ​ជំងឺ 
ឧទាហរណ៍ 
  • ព្យាបាល​ជំងឺ​បរាសិត ឬ​រលាក​ក្រពះ
  • បញ្ឈប់​ប្រើ​ពពួក​ Corticoid ឬ ពពួក​ថ្នាំ​បំបាត់​ការ​រលាក​ផ្សេងៗ (ថ្នាំអាស្ពីរិន ឬផ្សេងទៀត ...)
ចុង​បញ្ចប់​ចំពោះជំងឺ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​មិន​អាច​ព្យាបាល​អោយ​ជា​ទៅ​ថ្ងៃ​មុខ (មហារីក​ ដែល​ជឿន​ទៅ​មុខ មហារីក​កោសិកា ស មិន​លូត​លាស់ ...) គួរ​តែ​ពន្យល់​ប្រាប់​ការ​ពិត​ដល់​គ្រួសារ​របស់​គេ ហើយ​អោយ​ជៀស​វាង កុំ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ ឥត​ប្រយោជន៍​នោះ ដែល​មុខ​ជា​មិន​ផ្លាស់​ប្តូរ រោគ​របស់​អ្នក​ជំងឺបាន​ឡើយ ។ 

ខ្វះ​ឈាម​ខ្លាំង​ភ្លាមៗ (កើត​ឡើង​ភ្លាម​ៗ បណ្តាល​មក​ពី​ការ​បាត់​បង់​ឈាម​ច្រើន)

គឺ​សុទ្ធ​សឹង​ជា​ករណី​វះ​កាត់​ និង​ករណី​ជំងឺ​ស្ត្រី​សម្រាល​កូន​ពិសេសៗ 
ការ​ខ្វះ​ឈាម​ខ្លាំង​ភ្លាមៗនេះ សរីរាង្គ​ទ្រាំ​ទ្រ​បាន​តិច​ជាង​ជំងឺ​ខ្វះ​ឈាម​រ៉ាំ​រ៉ៃ ពី​ព្រោះ​សរីរាង្គ​មិន​អាច​សម្រប​សម្រួល​ខ្លួន​ទៅ​នឹង​ភាព​ខ្វះ​ឈាមខ្លាំង​ភ្លាម​ៗឡើយ (ចាប់​ផ្តើម​លឿន) ។ 

ឧទាហរណ៍ 
  • ចេញ​ឈាម​ក្នុង​ ឬ​ចេញ​ឈាម​ហូរ​មក​ក្រៅ
  • កូន​ក្រៅ​ស្បូន​ សុក​ពាំង​មាត់​ស្បូន
  • ហូរ​ឈាម​ប្រដាប់​រំលាយ​អាហារ
  • ជំងឺមក​ពី​របួស គ្រោះ​ថ្នាក់​ផ្សេងៗ ...
ការ​ចង្អុលបង្ហាញ​ អោយ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ ផ្អែក​ជា​សំខាន់​ទៅ​លើ ៖ 
  • គ្លីនិក​ (ស្ហុក...)
  • ការ​វិវត្តន៍​ នៃ​អ្នក​ជំងឺ​ ក្រោយ​ពី​វិធាន​ការ​ធ្វើ​អោយ​ដឹង​ខ្លួន​ឡើង​វិញ (​សញ្ញា​ទ្រ​ទ្រង់​ជីវិត​ផ្សេង​ៗ ការ​បញ្ចេញ​ទឹក​នោម​ ចុងដៃ​ចុង​ជើង ...) 
  • ​ការ​វាយ​តម្លៃ​ ការ​បាត់​បង់​ឈាម​ដែល​ហូរ​មក​ក្រៅ
  • ភាព​ចាំ​បាច់​ ក្នុង​ការវះ​កាត់​អ្នក​ជំងឺ ។
មនុស្ស​ម្នាក់​ដែល​ពី​មុន​មាន​សុខភាព​ល្អ អាច​ទ្រាំ​ទ្រ​បាន​នូវ​ការ​បាត់​បង់​ឈាម​ ២០% នៃ​មាឌ​ឈាម​របស់​ខ្លួន​ដោយ​មិន​បាច់​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ឡើយ ។ 
ឧទាហរណ៍ មនុស្ស​ម្នាក់​មានទំងន់​ ៦០គ.ក្រ មាឌឈាម​សរុប គឺ ៦០គ.ក្រ គុណនឹង ៧៥ម.ល ស្មើ ៤៥០០ម.ល ដែល​គេ​អាច​ទ្រាំ​ទ្រ​បាន​ការ​បាត់​បង់​ឈាម ៩០០ម.ល 

ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាមមិន​មែន​ជា​វិធាន​ការ​តែ​មួយ​គត់​ដែល​ធ្វើ​អោយ​ដឹង​ខ្លួន​ឡើង​វិញ​នោះទេ ត្រូវ​មាន​ 
  • ទប់​សង្កត់​ទៅ​លើ​កន្លែង​ហូរ​ឈាម​ផង (ឃាត់​ឈាម)
  • លើក​ជើង​អោយ​ខ្ពស់​ជាង​ដង​ខ្លួន 
  • បំពេញ​ដោយ​សេរ៉ូម​ឡាក់​តាត​រាំងហ្សេ និង​ប្រសិន​បើ​ចាំ​បាច់​ អោយ​ម៉ាក្រូម៉ូលេគុល
  • បញ្ចូលអុកស៊ីហ្សែន 

ខ្វះ​ឈាម​លើ​ស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃពោះ (ក្រៅ​ពីជំងឺ​ដែល​ឆ្លង​ឯទៀត​រួម​ផ្សំ)

ស្ត្រី​មាន​ផ្ទៃពោះ​ ត្រូវ​តែ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ប្រសិន​បើ​ ៖ 
ក. ខ្វះ​ឈាម​ធ្ងន់​ធ្ងរ (អេម៉ូក្លូប៊ីន តិចជាង ៧ក្រ ឬ​អេម៉ាតូគ្រីត តិចជាង ២០% និង 
ខ. មាន​សញ្ញា​បាត់​ការ​បំពេញ​បេះដូង​ ដង្ហើម​ (ពិបាក​ដង្ហើម​ខ្លាំង​ ដំណើរ​បេះដូង​ញាប់ ... ) ឬ
គ. ស្ត្រី​ជិត​គ្រប់​ខែ (លើសពី​៨ខែ) 

ត្រូវ​យក ក+ខ ឬ​ ក+គ

ចំពោះ​ករណី​ផ្សេង​ៗទៀត គេ​គួរ​ព្យាបាល​ដោ​យ​ប្រើ​ឱសថ​ល្អជាង ហើយ​កុំ​បាច់​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម ។ 

ជំងឺ​គ្រុន​ចាញ់
និង​ខ្វះ​ឈាម វេជ្ជសាស្ត្រ ខ្លាំង​ភ្លាម​ៗ​ផ្សេង​ទៀត ។ (សភាព​ ជំងឺបង្ក​រោគ​ខ្លាំង​ក្លា ជំងឺ​ដោយ​មាន​មេរោគ​ក្នុង​ឈាម ...)

ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម បើ ៖
  • មនុស្ស​ចាស់​ មាន​អេម៉ូក្លូប៊ីន តិចជាង ៦ក្រ អេម៉ាតូគ្រីត តិចជាង ១៥%
  • ស្ត្រី​មានផ្ទៃ​ពោះ និ​ងកុមារ មាន​អេម៉ូក្លូប៊ីន តិចជាង ៧ក្រ អេម៉ាតូគ្រីត តិចជាង ២០% 
កំណត់ចំណាំ 
  • ចំពោះ​កុមារ​អោយ​កម្រិត​ខ្ពស់​បំផុត ២០ម.ល/គ.ក្រ (ឈាម​ស្រស់​)  ឬ​ ១០ម.ល/គ.ក្រ នៃ​គ្រាប់​ឈាម​ខាប់ 
  • ចំពោះ​កុមារ​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ខ្លាំង​ដោយ​លើស​ចំណុះ ធ្វើ​អោយ​ហើម​សួត​ស្រួច​ (អូអាប៉េ) ។ បញ្ចូល​ឈាម​យ៉ាង​យឺតៗ ១ទៅ២​ដំណក់​ក្នុង​១គីឡូក្រាម ក្នុង​១នាទី តាម​ដាន​ពិនិត្យ​មើល​ចង្វាក់​ដង្ហើម និង​ទឹក​នោម​បញ្ចេញមក ។​
  • ក្នុង​ករណី​ខ្វះ​ឈាម ទ្រាំ​ទ្រ​មិន​បាន​ដោយ​សារ​ផ្នែក​ខាង​បេះដូង ដង្ហើម​ ឬ​មាន​បរាសិត​ក្នុង​ឈាម​ខ្ពស់ (លើស​ពី ១០%) មាន​ពេល​ខ្លះ ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ដែរ បើ​មាន​រួម​ផ្សំ​តួលេខ អេម៉ូក្លូប៊ីន និង​អេម៉ាតូគ្រីតខ្ពស់​ផង (សម្រេច​លើ​គ្លីនិក​ជា​មូល​ដ្ឋាន)

ជំងឺ​គ្រុន​ឈាម 
មាន​កំណត់​ចង្អុល​អោយ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​២​យ៉ាង ៖
  • ធ្លាក់ឈាម​ខ្លាំង និង​ឃើញ​ជាក់​ស្តែង (ក្អួត​ឈាម ឬ​ជុះ​ឈាម) ដោយ​មាន​អេម៉ាតូគ្រីត​ថយ​ចុះ ។ ដោយ​ហេតុ​ឈាម​ខាប់​ជា​សំណាក​នៃជំងឺ​គ្រុន​ឈាម អេម៉ាតូគ្រីត ប្រមាណ​ពី ៣០% ទៅ៣៥% អាច​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អោយ​ឃើញ​ពី​ការ​បាត់​បង់​ឈាម​ដ៏ច្រើន​បាន ។ គេ​មិន​អាច​ប្រើ​ប្រាស់​លក្ខណៈ​វិនិច្ឆ័យ​ដូចគ្នានេះ​ទៅ​នឹង​ជំងឺ​គ្រុន​ចាញ់​បាន​ទេ ។ បើ​គេ​រង់​ចាំ អេ​ម៉ាតូ​គ្រីត​មក​នៅ​ក្រោម​ ២០% នោះ គេ​បាត់​បង់​អ្នក​ជំងឺយ៉ាង​ច្រើន​ ។ 
  • អ្នក​ជំងឺស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ភាព​ស្ហុក​ដែល​ការ​ព្យាបាល​ត្រឹម​ត្រូវ​គ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព ។ អ្នក​ជំងឺ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ភាព​ស្ហុក​ ឬ​រៀប​នឹង​ស្ហុក​ ដោយ​មាន​អេម៉ាតូ​គ្រីត​ខ្ពស់​ពេល​ចូល​មក ហើយ​ដែល​មិន​បាន​ធូរ​ស្រាល​ ដោយ​បញ្ចូល​ ឡាក់​តាត​រាំង​ហ្សេ​ ឬ​ពួក​ម៉ា​ក្រូ​ម៉ូ​លេគុលនោះ ។ អេម៉ាតូគ្រីត​របស់​គេ​ ស្ថិត​នៅ​ខ្ពស់​បង្គួរ​ដដែល​ គេ​មិន​សង្កេត​ឃើញ​ធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង​ទេ គេ​ត្រូវនឹក​គិត​ថា​ អ្នក​ជំងឺ​បែប​នេះ មាន​ចេញ​ឈាម​បរិមាណ​ច្រើន​ ប៉ុន្តែ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​អេម៉ាតូ​គ្រីត​ មាន​សភាព​យឺ​តយ៉ាវ​​ពីព្រោះ​ជាមួយ​គ្នា​នោះ អ្នក​ជំងឺ​ខាត​បង់​ប្លាស្មា ដោយ​ជ្រាប​ចេញ​ពី​សសៃ​ឈាមតូចៗ គេ​ត្រូវ​គិត​ទៅ​ដល់​ស្ថានភាំព របៀប​នេះ ពី​ព្រោះ​គេ​ខ្លាច​ក្រែង​បណ្តោយ​អោយ​មាន​ហើម​សួត​ស្រួច​ (អូអាប៉េ) បើ​សិន​ជា​គេ​បន្ត​បំពេញ​បន្ថែម​នូវ​សេរ៉ូម​រាំហ្សេ ឬ​ពពួក​ម៉ាក្រូម៉ូលេគុល ថែមទៀត ។​ អ្នក​ជំងឺបែប​នេះត្រូវ​ការ​ឈាម​ចាក់​បញ្ចូល​វិញ ។ 

ការ​ខុស​ឆ្គង​ញឹក​ញាប់​ 
  • នៅ​រយៈ​បេល​សះ​ស្បើយ​ គេ​អាច​សង្កេត​ឃើញ​មាន​ការថយ​ចុះ​អេម៉ាតូគ្រីត​បន្ទាប់​បន្សំ​នៃ​ការ​​ជ្រាប​ចូល​ប្លាស្មាទោវីញ ។ 
  • ដំណាក់​កាល​នេះ សញ្ញា​ជា​អាយុ​ជីវិត​ផ្សេងៗ​ មាន​លំនឹក​ ហើយ​មិន​ត្រូវ​ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ដាច់​ខាត ពី​ព្រោះ​គេ​ខ្លាច​បណ្តាល​អោយ​មាន​ហើម​សួត​ស្រួច​ (អូអាប៉េ) ។

ដក​ស្រង់​ចេញពីសៀវភៅ​មគ្គុទ្ទេសក៍​គ្លីនិក​ និង​ព្យាបាល​ជំងឺ 

0 comments:

Post a Comment

Powered by Blogger.